Người kể chuyện, một nhân vật ẩn danh, đã từ bỏ cuộc sống thành thị để đi săn ở nhiều vùng nông thôn khác nhau của nước Nga. Trong hành trình của mình, ông không chỉ săn bắn mà còn quan sát, lắng nghe và ghi chép lại những câu chuyện về cuộc sống của những người nông nô, tiểu chủ, và những người dân lao động mà ông gặp gỡ. Mỗi truyện ngắn là một bức tranh sinh động về con người và thiên nhiên nước Nga thế kỷ 19: Tác giả miêu tả một cách tài tình vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng của những khu rừng, cánh đồng, dòng sông nước Nga, tạo nên một bối cảnh lãng mạn cho những câu chuyện; Đây là trọng tâm của tác phẩm. Qua những câu chuyện giản dị, chân thực, Turgenev khắc họa rõ nét số phận bi kịch, bị áp bức của tầng lớp nông nô. Họ là những con người hiền lành, giàu tình cảm, nhưng phải sống trong cảnh nghèo đói, bị bóc lột và thiếu tự do. Tác giả không lên án một cách trực tiếp mà để chính những câu chuyện và nhân vật tự nói lên sự bất công của chế độ nông nô; Tác phẩm giới thiệu nhiều mẫu người khác nhau, từ những người nông dân chất phác, thợ săn già giàu kinh nghiệm, đến những người địa chủ lập dị. Mỗi nhân vật đều có một câu chuyện riêng, phản ánh những khía cạnh khác nhau của xã hội Nga lúc bấy giờ.
"Bút ký người đi săn" được xem là một trong những tác phẩm có ảnh hưởng lớn đến xã hội Nga thời đó. Bằng giọng văn trầm lắng, nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc, Turgenev đã khơi dậy lòng trắc ẩn của người đọc, giúp họ nhận ra sự tàn khốc và vô nhân đạo của chế độ nông nô. Nhiều nhà nghiên cứu lịch sử cho rằng chính tác phẩm này đã góp phần thúc đẩy Sa hoàng Alexander II bãi bỏ chế độ nông nô vào năm 1861.Với sự kết hợp giữa chất thơ lãng mạn và tinh thần hiện thực phê phán sâu sắc, "Bút ký người đi săn" không chỉ là một tác phẩm văn học xuất sắc mà còn là một tài liệu quan trọng về lịch sử và xã hội Nga.
Tác giả bài viết: THƯ VIỆN TỈNH ĐIỆN BIÊN