Phần đầu của cuốn sách ghi lại bối cảnh xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX – khi đất nước chìm trong ách đô hộ của thực dân Pháp, nhân dân lầm than, phong trào yêu nước diễn ra sôi nổi nhưng chưa tìm được con đường giải phóng phù hợp. Trong hoàn cảnh đó, Nguyễn Tất Thành – chàng thanh niên giàu lòng yêu nước, đã quyết chí ra đi tìm đường cứu nước. Hành trình rời Bến Nhà Rồng mở ra một chặng đường mới – đầy gian nan nhưng cũng vô cùng vĩ đại.
Tác phẩm lần lượt giới thiệu các mốc quan trọng trong hành trình bôn ba của Nguyễn Ái Quốc: qua Pháp, Anh, Mỹ, Liên Xô, Trung Quốc…, Người tiếp xúc với các phong trào công nhân, các học thuyết cách mạng, đặc biệt là chủ nghĩa Mác – Lênin. Tại Pháp, Người tham gia Đảng Xã hội, sau đó góp phần sáng lập Đảng Cộng sản Pháp. Ở Liên Xô, Người tham gia Quốc tế Cộng sản. Những hoạt động đó khẳng định Nguyễn Ái Quốc không chỉ là người yêu nước mà còn là một chiến sĩ quốc tế lỗi lạc.
Cuốn sách cũng nhấn mạnh vai trò then chốt của Hồ Chí Minh trong việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam vào năm 1930, lãnh đạo phong trào cách mạng trong nước, xây dựng lực lượng, truyền bá tư tưởng giải phóng dân tộc. Đặc biệt, những năm tháng trở về nước hoạt động bí mật, trực tiếp chỉ đạo Cao trào Cách mạng Tháng Tám 1945, Người đã thể hiện rõ trí tuệ, bản lĩnh và tầm vóc một lãnh tụ thiên tài.
Đỉnh cao của tác phẩm là hình ảnh Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – kết quả của cả một quá trình đấu tranh kiên cường, sáng suốt và đầy hy sinh. “Từ Bến Nhà Rồng đến Quảng trường Ba Đình” không chỉ là một cuốn sách lịch sử, mà còn là bản anh hùng ca về khát vọng độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam, gắn liền với cuộc đời vĩ đại của Hồ Chí Minh – người đã hiến trọn đời mình cho lý tưởng cách mạng, vì hạnh phúc của nhân dân.
Tác giả bài viết: THƯ VIỆN TỈNH ĐIỆN BIÊN